Hartstocht

Geschreven door de redactie

“De kracht van sex is sterk door het hartstocht,
omdat hartstocht hét fenomeen is waarom mensen wíllen creëren.”
Rabbi Nachman

In ons leven kennen wij zinvolle en niet zinloze daden. Voorbeeld van een zinloze daad is een ommetje lopen, maar sex is een zinvolle daad, omdat sex een groot inpact heeft op de ziel. “Copulatie” komt bijvoorbeeld ook voor in de Kabbalah. Daar leren wij de continue onderlinge inwerking van de mannelijke en de vrouwelijke Sefiroth. Zoals je in het groter geheel de Tora als blauwdruk van de gehele universum moet zien, kun je in het groter geheel sex als het ware hét model voor alle vormen van verbintenissen. Sex is een van de dingen die de wereld compleet maakt.
Naast dat sex een fysieke kant heeft, heeft sex ook een emotionele kant. Een goede combinatie is de studie van dit artikeltje.

Sex is een grote kracht dat een eigen betekenis heeft, waardoor het niet alleen beslag legt op het lichaam, maar sex is in feite ook een verbintenis in het spirituele. Wanneer de spirituele verbintenis wordt gemist, dan is sex – net als een ommetje lopen – een zinloze daad. Maar omdat sex hét model van alle vormen van verbintenissen in het universum is, kan zo’n “zinloze daad” schadelijk voor de ziel zijn. Waarom?
In Bereesjiet/Gen. 4:1 zegt Chava dat zij samen met G’d een mens heeft gecreëerd. Dit geeft aan dat het creëren een G’ddelijke gaven is. Daarom kan sex ook een angstaanjagende kracht zijn, want sex is een groot geheim binnen dat menselijke daad dat er iets G’ddelijks gebeurd wat wij niet begrijpen.
In datzelfde vers leren wij dat sexualiteit in de Tora met “kennen” (jada’) omschreven wordt. De man kent (jada’) zijn vrouw… het vleselijk kennen. De stam van jada’ wordt in de Tora ook aangeduid voor “rede”, waardoor “jada'” verbonden wordt met een kennis door middel van gevoel en verstand.
De kracht van sex is – daarom – niet zo praktisch als bijvoorbeeld honger. Honger is geen emotie en als je honger niet stilt, dan ga je dood. Anderzijds is de kracht van sex véél sterker dan honger. De drift voor voortplanting is schijnbaar veel sterker. Dit geldt niet alleen voor schepsels die sexualiteit hebben door middel van onderlinge aanraking, maar dit geldt ook voor schepsels die sexualiteit beleven zonder elkaar aan te raken. In de plantenwereld zijn een groot aantal soorten planten waar de verband bestaat tussen het geven, maken en het creëren van bloemen én hun dood. Zelfs in de dierenwereld zijn er soorten dieren die tijdens de daad de ander doodt. Het is de bekwaamheid om een nieuw leven met leven te creëren, maakt sex zo krachtig.
Daarom ondersteunt het Jodendom dat jij je levenspartner niet uit louter hartstocht uitkiest, maar door middel van de combinatie gevoel en verstand, want bedrieglijk is bevalligheid en ijl is de schoonheid, maar een vrouw met ontzag voor de Eeuwige wordt geprezen (Spreuken 31:30). Gaon van Wilno leert ons dat een combinatie van bevalligheid, schoonheid en een groot dosis moraal (dat is gekoppeld aan ontzag voor Hasjem), een geprezen vrouw is! De geleerden hemelen een mooie vrouw ook op, maar kondigen in een adem daarbij aan dat wanneer een man een onbevallige vrouw alleen maar om haar uiterlijk trouwt, dat hun kinderen ook onbevallig zullen zijn. De RaMBaM leert dat het halachisch volstrekt toegestaan is om een liefdevolle vrouw te begeren die daarnaast ook nog eens bloedmooi is. Zoals het lichamelijke en het emotionele in balans moeten zijn.

Mensen en engelen zijn verschillende wezens. De een is louter geestelijk en de ander is zowel stoffelijk als geestelijk. Dit heeft voor de beide groepen voor- en nadelen. Een van de voordelen die wij als stoffelijke én geestelijke wezens hebben – dit ten aan zien van de engelen – is dat wij sexualiteit kunnen hebben. Dit is tegelijkertijd ook een bedreigend element in ons leven, omdat veel, heel veel mensen geen controle hebben op deze krachtige daad. Sex kan daardoor vernietigend werken. Omdat sex als het ware een bron is dat moeilijk onder controle te houden is, mag een mens daar pas aan beginnen wanneer hij of zij daar klaar voor is. In Bereesjiet/Gen. 4:7 worden wij gewaarschuwd voor de zonde die voor onze deur op de loer ligt, met de vermelding dat deze zonde op onze hartstocht uit is! Maar Hasjem zegt in datzelfde tekst: v’atta timsjol bo… en deze zal jij beheersen…’ Meestal wordt deze zin ook vertaald met en jij bent in staat het te beheersen. Deze vers gaat over sex, enerzijds de verleiding en anderzijds het tot in staat zijn daar mee om te kunnen gaan. Het Jodendom omarmt daarom het “Romeo en Julia”-verhalen niet, omdat het Jodendom wantrouwig tegenover krachten staat die moeilijk in de hand te houden zijn. Hartstocht an sich wordt in het Jodendom gezien als een tijdelijke en onbetrouwbare vorm extase mits deze wordt getransformeerd in een daad van liefde, die gekanaliseerd wordt door emoties en verstand in plaats door louter het fysieke. In een Joods huwelijk is sexualeit mét hartstocht én affectie een niet weg te denken must, zolang hartstocht alleen dus niet een op zichzelf staande feit is.

Hoe kanaliseer hartstocht? Middels jouw hersenen. Het grootste sexuele orgaan zíjn de hersens. Hersens kunnen enigszins onder controle gehouden worden.
In onze maatschappij is multimedia niet meer weg te denken. Het is big business en wij denken echt dat wij niet meer zonder kunnen. Wij zijn “hartstochtelijk” aan onze pc’s, gsm’s, IPods, games en tv/internet gehecht. Toch kunnen wij nog heel erg goed herinneren dat wij al deze middelen niet hadden en dat wij toentertijd daar ook wel bij vaarden. Daarom is onze hartstocht voor multimedia geen intrinsieke hartstocht dat van binnenuit komt, ómdat wij tot voor kort door de gehele menselijke geschiedenis door heel goed zonder al die poespas hebben kunnen leven. Door toch deze “hartstocht” te bedwingen, moet je open staan voor andere dingen, door bijvoorbeeld ouderwets een (strip)boek te pakken of in plaats te googlen eens een middagje in de Bibliotheek door te brengen. Een andere mogelijkheid is in plaats te hyvesen jouw auto te pakken en jouw vriend of vriendin persoonlijk te bezoeken in plaats van alleen maar contact middels het Internet te hebben.
Wanneer je van sex een onderwerp maakt waar de klok mee slaat, dan wordt het – net als onze “drang” voor mulitmedia – een obsessie. Zo is het exact met sex. Obsessie voor sex is, zoals Bereesjiet 4 al aangeeft, gevaarlijk. Zoals onze handen ook kunnen doden, in plaats van chesed geven, zoals onze benen ook kunnen schoppen, in plaats van rennen voor de goede daad, zo kan sexuele hartstocht levensgevaarlijk zijn, in plaats van een G’ddelijk wonder tussen twee mensen.

Bron:
“Sex is a Meaningful Deed” van Rabbi Adin Steinsaltz
“Romantic Love and the Jewish Concept of Love” van Maurice Lamm (Chabad.org)

©FAQ-online 2009