Kan ik perfect worden zonder Tora?

Geschreven door de redactie (nav gelijknamige sjioer van rabbijn Katz )

Is chesed (liefdadigheid, liefde voor de medemens in praktijk) voldoende om een perfect mens te zijn? Want twee handen (in een slaan), jad + jad, is in het Hebreeuws jadiet: vriendschap. Toch zit er een limit aan chesed. Zo moet je minimaal 10% van jouw brutaal inkomen schenken, maar meer dan 20% is niet toegestaan. Sjlomo hamelech (koning Salomo) leert in Kohelet 7:29 dat ieder mens deep down jasar is. Jasar is iemand die recht is. Die op het goede pad is, die goed geschapen/gemaakt is. Sjlomo hamelech roept ons in deze vers op terug te gaan naar jasar: …’et-ha’adam jasar… Rav Wolbe leert in Ale Sjor 2-70: Adam harisjon kon het kwaad niet weerstaan, anders was de Schepping reeds voltooit en was de Mosjiach reeds gekomen. Wij leven onder dát gevolg, samen met ons eigen individuele misstappen. Het antwoord op de vraag of wij perfect zonder Tora kunnen zijn is “nee”.

Chesed alleen volstaat niet om een perfect mens te zijn
Iedereen heeft een mate van trekken waardoor mensen misstappen en fouten maken. Deze fouten rechtbreien middels chesed alleen is onmogelijk. RaMBaM leert bijvoorbeeld dat jasar iemand is die werkelijk op het rechte pad blijft, exact zoals Hasjem deze heeft uitgestippeld. Hij leert ook dat voor iedereen mogelijk is die pure en zuivere mens te zijn: jasar. In welke context anno 2009 mogen wij dit begrijpen? Dat is jasar: je 101% wijden aan avodat Hasjem: het dienen van Hasjem en de rest dien je links te laten liggen. Hierdoor ga je een en ander beseffen. Je beseft dat ieder mens een wandelend wonder is. Zo spreken wij diverse keren per de broche uit wanneer wij van het toilet komen. Wij beëindigen de brochte met …rofe’ chal basar oemaflie’la’asot… Die al het vlees geneest en wonderlijkbaarlijk functioneert…Die een ieder kan genezen en wonderlijke dingen doet… Rema legt uit dat oemaflie’la’asot aangeeft dat het niet alleen om jou maar om alle zeven miljard mensen gaat waarin Hasjem een vlammetje heeft geplaatst en dat hierdoor een interactie tussen lichaam en geest ontstaat. Onkeles voegt hier aan toe dat het ons mensen door ons spreken en het uitdrukken van onze gedachten zo uniek maakt. Daarom moeten zij ons niet afvragen wat wij wél goed doen. We moeten eigenlijk ons afvragen wat wij níet goed doen. Ijov/Job 11:12-15 is hierop zeer treffend. Daarom zegt Rasji: je kunt leren jasar te worden… welamad ‘tsmo lehiejot ‘adam chadasj… je kunt dus een nieuw mens worden. Tehilliem/Ps. 49:21 zegt: …’adam biqar welo’javien nimsjal kabhemot nodmoe… de mens is kostbaar, maar zonder verstand lijkt [de mens] op dieren, zo gaan zij. Deze Tehilliem het woordje biqar vallen, wat “duur” betekent. De mens is kostbaar! Ibn Ezra citeert rabbi Jehoedah halevi en daarin leren wij dat wanneer wij niet de lagen van onszelf openbreken en wij komen op de adam jasar, dat kostbaar elementen van de mens door Hasjem als een vlam ingegeven, dat de mens zich dan niet realiseert dat hij een nesjomme heeft waardoor hij als een dier is en de mens is hierdoor als het ware in slaap.

R’Hama ben Hanna vraagt zich af of het mogelijk is om Hasjems weg te bewandelen. “Ja, dat kan,” antwoordt hij zichzelf, “Als ik iets met chesed doe. Hasjem wilt in de eerste instantie voor de mens zijn”. Hasjem gaf kleding toen Hij Adam en Chava uit Gan Eden stuurde. Hasjem bezocht zieken (Avraham). Het beeld van Hasjem (laten wij naar ons beeld mensen maken) is chesed, naaste liefde. Dat kan alleen middels de Tora. Waarom? De Tora is éérder gemaakt dan het universum, waardoor alle 613 mitswot die in de Tora wordt genoemd voor iedere Jood na te leven is (Dewariem/Deut. 30:11). De Jood is op de mistwot en op de gehele Tora gefinetuned. Wij zijn door de mistwot in de Tora geschapen, waardoor het mogelijk is om alle mitswot in te vullen. wij mogen, wij móeten om hulp vragen als wij het niet kunnen. Mosje kreeg het niet voor elkaar om de Menora te maken zoals Hasjem deze in de Tora had opgedragen. Hierdoor raakte Mosje gefrustreerd omdat het hem maar niet lukte, waarop Hasjem zei dat hij zijn maaksel in het vuur moest gooien. Mosje deed dit en Hasjem deed de rest (Hasjem en Mosje waren hier partners in het scheppen). Dus als het je niet lukt, maar écht wilt, zal Hasjem je helpen tot dat de betreffende mitswe ingevuld is. Rav Hirsch leert ons dat het uitvoeren van de mitswes van ons getuigen maakt van alle symbolen, zijn boodschappen én de Tora. Dit is een bijzondere taak.

Verder kan je alleen perfect worden door de Tora omdat de Tora onafhankeijk s over goed en kwaad. Wij zijn subjectoef. Wat ik als kwaad bestempel, kan voor jou goed zijn. Rav Simlai zegt: “Tpra begint met chesed en de Tora eindigt met chesed. Hasjem gaf kleren aan Adam en Chava en begroep Mosje.” Maharal zegt: “De Tora leert ons om iets goeds te geven in deze wereld”.

Bron:
gelijknamige sjioer van Rabbijn S. Katz te Jarchei Kallo 25-12-2008

©FAQ-online 2009