De afgodsbeeldjes van Lavan

Geschreven door  rabbijn Dayan mr. drs. R. Evers

“Ik meen tot de ontdekking gekomen te zijn dat Hasjeem mij ter wille van jou heeft gezegend” (30:27).Lavans voorwaarden
Lavan wilde Ja’akov niet zo makkelijk laten gaan omdat hij een zegenrijke invloed had gehad op zijn omgeving. Lavan had nooit zoons gehad. Maar na de komst van Ja’akov kreeg hij na zijn dochters ook zonen. Hij had maar

weinig schaapjes, maar sinds Ja’akov gearriveerd was, was zijn kudde enorm gegroeid. Lavan begreep dat hij meer dan alleen de nabijheid van zijn schoonzoon, dochters en kleinkinderen zou verliezen. Lavan wilde nieuwe werk- en salarisafspraken maken. Ja’akov zei dat hij alle gespikkelde, gevlekte en donkere schapen als beloning voor zijn werk wilde hebben, die vanaf dat moment geboren zouden worden. Er werd afgesproken dat eerst alle gespikkelde, gevlekte en donkere schapen zouden worden verwijderd uit de kudde, die Ja’akov meekreeg, zodat Lavan later niet zou kunnen zeggen dat die pasgeboren dieren al vóór de afspraak aanwezig waren en eigenlijk hem toebehoorden.

Lavan was een oplichter. Hij haalde zelfs andere schapen en geiten weg. Ja’akov bleef over met een kleine en zwakke kudde. Maar binnen de kortste keren werd Ja’akov gezegend met een enorme kudde. Lavan zag dat gebeuren en hij wilde andere afspraken over het salaris. Alle gespikkelde geiten zouden van Lavan zijn, terwijl Ja’akov alleen maar de gestreepte dieren zou krijgen. Ja’akov ging daarmee akkoord maar Lavan had weinig succes. Alle pasgeboren lammetjes en geitjes waren gestreept.

Alles bij elkaar verbrak Lavan zijn afspraken met Ja’akov honderd keer. Ja’akov ondervond geen hinder van alle slechte plannen van Lavan omdat hij door een Engel uitgelegd kreeg hoe hij de uiterlijke kenmerken van de dieren kon veranderen. Tijdens het paren liet Ja’akov de vrouwelijke dieren kijken naar gespikkelde of gestreepte stokken. Dat had een bepaalde invloed op de dieren, waardoor ze naar de gewenste kenmerken geboren werden. Uiteindelijk werd Ja’akov heel rijk. Wat Ja’akov meemaakte buiten zijn geboorteland, was een voorloper voor de gebeurtenissen die het Joodse volk zouden treffen in de goles (ballingschap). Ja’akov leefde zijn nakomelingen voor hoe zij moesten omgaan met alle problemen in vreemde omgevingen. Zo werd het makkelijker voor zijn kinderen om alles te verdragen wat hen aangedaan zou worden in goles.

Ja’akov vertrekt
De zwagers van Ja’akov werden jaloers. Hoewel zij geboren waren door de spirituele verdienste van Ja’akov, claimden zij dat Ja’akov alle rijkdom had gekregen ten koste van het vermogen van hun vader Lavan. Hasjeem gaf Ja’akov opdracht om terug te keren. De afgelopen 20 jaar had G-d niet met Ja’akov gesproken omdat hij bij de doortrapte en verdorven Lavan woonde. G-d wilde Zich niet openbaren in de buurt van een rasja (slechtaard).

Ja’akov moest terug naar Israël. G-d zei dat Hij Zijn Sjechina (blijvende aanwezigheid) pas in het Heilige Land bij Ja’akov zou laten rusten. Ja’akov riep zijn vrouwen naar het veld voor overleg. Dat was de enige plaats waar ze niet konden worden afgeluisterd.

Allereerst ging hij in op de beschuldigingen van de zonen van Lavan. Hij legde Racheel en Lea uit dat al zijn bezit rechtmatig verkregen was. Maar nu moesten ze vertrekken. Hij vertelde dat dit een G-ddelijke opdracht was. Racheel en Lea voelden zich altijd al mishandeld door hun vader. Ze voelden zich verkocht aan Ja’akov. Normaal geeft een vader een bruidschat mee maar Lavan had alleen maar geëist van Ja’akov. Bovendien had Lavan de onprettige gewoonte om alle mooie zaken, die hij bij zijn kinderen aantrof, mee te nemen naar zijn eigen huis. Ja’akov besloot zonder mededeling aan Lavan te vertrekken, omdat hij wist dat Lavan anders zou proberen hen tegen te houden. Lavan was bezig ver weg met het scheren van zijn schapen. Dat was het beste moment om te vertrekken.

Racheel verstopt de afgoden van Lavan
Ja’akov wist niet dat Racheel vlak voor het vertrek de afgodenbeeldjes (terafiem) van Lavan had meegenomen. Met terafiem kon men de toekomst voorspellen. Men slachtte een eerstgeborene. Namen van demonen werden onder de tong van de schedel geplaatst en er werd voor gewierookt. Daardoor werd de toekomst voorspeld. Lavan was een van de grootste beoefenaars van deze zwarte magie. Racheel had de beeldjes meegenomen, omdat ze niet kon aanzien hoe haar vader deze afgoden diende. Maar het was ook preventief. Ze wist dat Lavan hun verblijfplaats te weten kon komen via deze terafiem. Racheel wilde niet dat hun vader hen zou achtervolgen.

Hoe goed haar bedoelingen ook waren, zij heeft haar vader veel verdriet veroorzaakt. Ze werd daarvoor gestraft doordat Ja’akov een vloek uitsprak over degene die de terafiem van Lavan had gestolen. De vloek van een talmied chagan komt altijd uit. Daarom stierf Racheel bij de geboorte van Benjamin en was ze niet in staat om hem op te voeden. Het kostte Lavan drie dagen voordat hij door had dat Ja’akov vertrokken was. Lavan trok Ja’akov onmiddellijk achterna en wilde hem op twee manieren aanvallen, zowel geestelijk als lichamelijk. Hij bracht veel wapens mee, maar ook probeerde hij hem via zwarte magie te schaden. Na één dag had hij Ja’akov al ingehaald. Lavan had slechte intenties maar de Engel Michael verscheen aan Lavan en waarschuwde hem Ja’akov niet te schaden.

©Dayan Evers