Het leven van de Chofets Chaim
De Chofets Chaim is een boek over de wetten van spraak dat geschreven is door Rabbi Yisrael Meir Hakohen [Kagan] Poupko. Het boek is zo legendarisch geworden, dat de Halachist, Posek en Ethicus Rabbi Yisrael Meir Kagan [de achternaam Poupko is niet zo bekend] doorging als dé Chofets Chaim.
In het jaar 1838 werd de Chofets Chaim op 6 februari in Dzyatlava [Jiddisch “Zhetl”], de tegenwoordige Belarus, geboren. Hij was nog maar tien jaar toen zijn vader kwam te overlijden. Zijn moeder pakte de boel op en verhuisde de familie naar Wilno, de plaats waar de Gaon van Wilno leefde, zodat zij er van zeker kon zijn dat haar zoon van een goede opleiding kon genieten. Daar werd de Chofets Chaim een talmied [student] van de Yankele Kovner – Rabbi Ja’aqov Barit. Omdat zijn moeder hertrouwde [Poupko], verhuisden zij naar Raduń, waar de Chofets Chaim voor de rest van zijn leven zou blijven wonen. Toen hij 17 was trouwde hij met de dochter van zijn stiefvader.
Voor een korte tijd diende de Chofets Chaim het stadje als de plaatselijke rabbijn. Echter al snel nam hij ontslag, omdat hij een jesjive wilde oprichten. Ondertussen was hij eigenaar van een kruidenierszaak, die zijn vrouw beheerde. Echter, het bedrijf was niet succesvol en hij wendde zich tot het onderwijs, om zichzelf en zijn gezin te onderhouden. Van 1864-1869 doceerde hij Talmoed in Minsk en Washilishok.
n 1903 ontstond een enorme brand in Raduń. Bijna alle huizen in de stad werden door de brand verwoest. Vlak voor het huis van de Chofets Chaim nam het vuur af. Mensen vluchtten voor hun leven en waren daardoor niet in staat om spullen mee te nemen. De behoeftigen en daklozen van Raduń verzamelden zich op het erf van de Chofets Chaim. Toen hij zag wat er gebeurd was, stopte hij met Tora lernen en wijdde zich volledig aan chesed [liefdadigheid]. Eerst zorgde hij voor een lening en bood me dat geld hen onmiddellijke hulp aan. Daarna reisde hij ongeveer tien weken door de grote steden zoals Wilno, Kovna en Minsk om geld voor de gemeenschap te werven. Hij had hierin enorme succes. Met grote sommen geld kwam hij terug. Ook zijn familie vroeg hij per brief voor financiële bijstand, die op hun beurt er in slaagden geld uit grote steden te werven. Ook maakte hij aansprak op de Russische schatkist om de mensen te kunnen helpen. Hij ontdekte namelijk een oude wet waarin stond dat de Russische overheid slachtoffers die getroffen werden door vuur financieel moest bijstaan. Geld, kleding, het huis van de Chofets Chaim werd een groot distributiecentrum voor steun. Persoonlijk verdeelde hij het geld en de middelen en hij rustte niet totdat de stad weer hersteld was en dat de gemeenschap gerehabiliteerd had.
Na een jaar slaagde hij erin een gigantische som geld uit de Russische schatkist te ontvangen en dit verdeelde hij onder met name de niet-Joodse slachtoffers.
De toewijding van de Chofets Chaim was uitgesproken door de hele stad en zijn royale acties waren beroemd. Iedereen was bekend met zijn liefde, vriendelijkheid voor anderen. Omdat de Chofets Chaim ook de niet-Joodse slachtoffers van de brand had geholpen, was hij ook onder de niet-Joden zeer geliefd. Zij spraken hun bewondering voor zijn grootheid. Zelfs de priesters spraken in de kerk over zijn liefdevolle acties en gebruikten hem als voorbeeld hoe je je naaste moest liefhebben.
Als een van de meest invloedrijke rabbijnen in de late 19e en vroege 20e eeuw en onvermoeibaar voor zijn gemeenschap en alle Joden wereldwijd, richtte hij nog meer jesjivot, dagscholen en organisaties op ter bescherming
van het Joodse levensstijl. Zijn invloed en leiderschap creëerde tevens de organisatie Agoedah Israel met de bedoeling om alle facetten van het orthodox Jodendom te verenigen onder één banier.
Het levensdoel van de Chofets Chaim is dus duidelijk. Het was moessar [ethiek] met name op gebied van Sjmirah halasjon en zeker niet te vergeten zijn chesed [liefdadigheid]. Hij reisde veelvuldig – zelfs in zijn negentiger jaren – om het houden van de mitswes onder de Joden aan te moedigen. Verder hielp hij noodlijdende jesjives – periode tussen de beide wereldoorlogen – financieel om zo hun hoofd boven water te kunnen houden.
Op 95 jarige leeftijd, inmiddels wereldwijd erkend als de leider van de Joodse wereld Jodendom, is de bescheiden en nederige Chofets Chaim in Raduń overleden. Nog steeds is Raduń erg trots dat deze heilige Posek eens in hun stad geleefd heeft. “Hij was niet alleen de heilige man voor de Joodse inwoners, maar hij was heilig voor ons allemaal” zijn de veel gehoorde uitspraken.